Het zal weinig mensen verbazen dat ik als advocaat gek ben op schriftelijke stukken, het opstellen daarvan en 'kleine lettertjes'. Ik ben mij ervan bewust dat ik onderdeel uitmaak van een niet erg vooruitstrevende beroepsgroep, zo zal men bij een advocaat veelal ook nog een fax vinden die vol overgave wordt gebruikt. Maar waarom hameren al die advocaten nou op het opstellen van contracten? Ten eerste moet ik uiteraard ook ergens mijn boterham mee verdienen (grapje moet kunnen) en ten tweede is het van belang voor de vastlegging van gemaakte afspraken en het bewijsaspect daarvan.
In dit artikel zal ik een bijzonder schriftelijk stuk behandelen, namelijk het (ver)koopcontract.
Als u een paard of pony (ver)koopt, zullen er met de (ver)koper altijd bepaalde afspraken worden gemaakt. U kunt hierbij denken aan bijvoorbeeld de prijs en de leveringsdatum. In onderstaande zal ik ingaan op bepaalde punten die men in een (ver)koop contract op kan nemen en hoe men in de praktijk met een contract kan werken.
Het contract:
In principe kan men een contract als een bundeling van gemaakte afspraken zien. Het is de bevestiging van het gedane aanbod en de aanvaarding daarvan. Het mooiste is het als dit op papier gebeurt, voorzien van de handtekening van de betrokken partijen. Afspraken kunnen bijvoorbeeld echter ook gemaakt worden per e-mail. De een mailt de ander de afspraken en de ander geeft daaraan per e-mail zijn goedkeuring. In de praktijk kom ik veelal afspraken tegen die per whats-app zijn overeengekomen. In theorie kan dit, maar in de praktijk gebeurt dit vaak op een rommelige en onoverzichtelijke manier omdat in een whats-app gesprek meerdere onderwerpen voorbij komen.
Mondelinge afspraken gelden ook, maar kunnen na verloop van tijd vaak slecht worden aangetoond. Vanwege dit bewijsprobleem wordt ook geadviseerd om de afspraken schriftelijk vast te leggen.
Betrokken partijen:
Zet duidelijk op papier wie de verkoper en wie de koper is, zodat toekomstige discussie hierover wordt voorkomen. De persoon waarmee men contact heeft over het paard, hoeft niet altijd de eigenaar te zijn. In de praktijk komt het regelmatig voor dat een van de ouders, de partner, of het bedrijf eigenaar van het paard is of gaat worden en dus als de (ver)koper op zal treden.
Het paard:
Vele beestjes hebben dezelfde naam en kleur, wees dus specifiek in het omschrijven van het te (ver)kopen paard. Neem in het contract bijvoorbeeld naast de naam, ook de geboortedatum, afstamming en chipnummer op. Voor de volledigheid kan bijvoorbeeld ook een kopie van het stamboekpapier en/of paspoort met daarop de specificaties van het paard, voorzien van de handtekeningen van de betrokken partijen, aan het contract worden gehecht.
Gebruiksdoel:
Leg vast voor welk doel het paard wordt gekocht. Denk bijvoorbeeld aan: fokmerrie, kinderpony, sportpony, sportpaard springen/eventing/dressuur op laag/hoog niveau, recreatiepaard voor buitenritten. Het gebruiksdoel is namelijk van belang voor de eigenschappen waarover het paard moet bezitten en zal dus van invloed zijn op de mogelijke ontbinding indien het paard niet over bepaalde eigenschappen blijkt te bezitten. Denk aan het voorbeeld dat een fokmerrie vruchtbaar moet zijn. Indien de fokmerrie onvruchtbaar blijkt te zijn, voldoet het paard niet aan de overeenkomst en kan dit een reden zijn om de koop te ontbinden. Als een paard met als enkel gebruiksdoel sportpaard onvruchtbaar blijkt te zijn, mist dit paard geen essentiële eigenschap voor het gebruiksdoel en zal dit dus geen reden zijn om de overeenkomst te ontbinden.
Koopprijs en betaaldatum:
Neem in het contract duidelijk de verkoopprijs op. Voor de duidelijkheid kan dit naast de vermelding in cijfers ook worden uitgeschreven, bijvoorbeeld als volgt: € 10.000,-- (zegge tienduizend euro). Neem ook expliciet de uiterste betaaldatum op. Indien op die datum niet is betaald, dan treedt de koper in verzuim, waarna de verkoper de overeenkomst kan ontbinden. Dit is handig indien de verkoper bijvoorbeeld al een tweede koper in de rij heeft staan.
In de paardenwereld wordt naast een betaling per bank ook nog wel eens een gedeelte contant voldaan. Het in het contract opnemen van het contante bedrag, is zeer gunstig indien er in de toekomst een procedure wordt gevoerd. Men kan door het contract immers de totale koopprijs aantonen.
Indien het contract niet tevens een 'betaalbewijs-bepaling' bevat, doet de koper er verstandig aan om bij de contante betaling om een apart betaalbewijsje te vragen. Op dergelijke wijze heeft de koper bewijs dat en hoeveel hij heeft betaald. Dit is handig indien de verkoper bijvoorbeeld in een procedure het standpunt inneemt dat de koper niet de volledige koopprijs heeft voldaan.
Leveringsdatum:
Neem in het contract een specifieke leveringsdatum op. Bij de levering gaat het eigendom van de verkoper over op de koper. De levering kan plaatsvinden door het paard echt te overhandigen door de koper het halstertouw te geven, of door dit onderling af te spreken.
Met de levering gaat ook tevens het risico over. Vanwege de overgang van het risico is het verstandig om het leveringsmoment zo specifiek mogelijk te omschrijven. Stel je verkoopt een paard en spreekt af dat u deze na de keuring bij de koper af zult leveren. Onderweg in de trailer haalt het paard zijn been open. Voor wiens risico kwam dit en wie moet dus de dierenarts betalen? De koper zal zeggen dat dit voor risico van de verkoper is, omdat het paard pas geleverd is zodra het op de nieuwe stal staat. De verkoper zal zeggen dat bij na afloop van goed verlopen keuring het paard al geleverd was en dat de verwonding tijdens het vervoer daarna dus voor rekening en risico van de koper komt. Dergelijke discussies kunnen worden voorkomen, door het moment van leveren en dus ook de overgang van het risico expliciet en specifiek af te spreken en in het contract te zetten.
Eigendomsvoorbehoud:
Indien men afspreekt dat pas na de levering van het paard de koopprijs hoeft te worden voldaan, kan de verkoper er verstandig aan doen om een eigendomsvoorbehoud overeen te komen. Zolang de koper niet heeft betaald, blijft het paard eigendom van de verkoper. Hierbij is het voor de verkoper verstandig om tevens in het contract op te nemen dat het paard al wel voor rekening en risico van de koper is. Het voordeel van een eigendomsvoorboud is dat het paard eigendom blijft van de verkoper totdat door de koper is betaald. Als de koper voor het betalen van de koopprijs failliet gaat, kan de verkoper als eigenaar het paard bij de curator opeisen. Zonder eigendomsvoorbehoud zou het paard in de failliete boedel vallen en door de curator worden verkocht, waarna u samen met alle andere schuldeiseres veelal slechts een fractie van uw vordering voldaan zult krijgen.
Proefperiode:
Soms spreken partijen af dat een paard een tijdje op proef mag. Leg de gemaakte afspraken vast. Denk aan het volgende: duur van de proefperiode, wie de kosten tijdens deze proefperiode voldoet, eventuele vergoeding die de koper moet voldoen bij uitblijven van de koop, om welke reden mag worden afgezien van de koop, wat mag de potentiële koper wel en niet met het paard doen tijdens de proefperiode, enzovoort.
Keuring:
Neem in het contract op of het paard gekeurd gaat worden en welke keuring er zal worden uitgevoerd. Neem in het contract ook op of de uitslag van de keuring bepalend is voor het doorgaan van de koop en de hoogte van de koopprijs. Daarnaast kan worden opgenomen voor wie de kosten van de keuring komt en of dit afhankelijk is van de uitslag van de keuring.
Bijzonderheden van het paard:
Als het paard bepaalde 'bijzonderheden' heeft, is het verstandig om dit in het contract te vermelden. Hierover kan dan geen discussie meer bestaan of dit wel is gemeld en door de koper dus is geaccepteerd. Denk bij de 'bijzonderheden' bijvoorbeeld aan: speciaal beslag, medicijngebruik, allergie, stalgebreken, niet alleen vervoerd kunnen worden, eczeem, enzovoort.
Overige:
Hiervoor is enkel een selectie van mogelijke afspraken gegeven. Partijen kunnen naast hetgeen hiervoor is aangegeven uiteraard nog andere afspraken maken. Denk bijvoorbeeld aan een koop inclusief toebehoren zoals zadel en dekens, wekelijks les van de verkoper gedurende de eerste maand, enzovoort.
Last minute wijziging van het contract:
Soms komt het voor dat partijen naar aanleiding van de keuringsuitslag hun afspraken wijzigen. Denk hierbij aan het verlagen van de prijs of het laten uitvoeren van een operatie. Dergelijke last minute afspraken die worden gemaakt op bijvoorbeeld de keuringslocatie, kunnen partijen aanpassen of bijschrijven op het geprinte contract. Als dit gebeurt moeten alle partijen het aangepaste of bijgeschrevene van een paraaf (vereenvoudigde handtekening) voorzien. Door het plaatsen van een paraaf bevestigen partijen de aanpassing en/of aanvulling en kan hier achteraf geen discussie meer over bestaan.
Bovenstaande opsomming heeft als doel om toekomstige (ver)kopers bewust te maken van de aandachtspunten bij het sluiten van de koop en de vastlegging van de gemaakte afspraken. Op het internet zijn er modelcontracten te vinden. U kunt met behulp van deze contracten zelf aan de slag gaan om een contract op te stellen. Als u meer zekerheid wenst over de correctheid van een contract, doet u er verstandig aan om het contract door een deskundige op te laten stellen. Een advocaat of jurist zal over het algemeen niet de hoofdprijs vragen voor het opstellen van een contract. Voor een kleine investering heeft een deskundige dan uw contract opgesteld, hetgeen u meer zekerheid en vaak ook rust geeft. En onthoud: voorkomen is beter dan genezen achteraf!
De juridische materie in dit artikel is slechts beknopt besproken en is aldus niet volledig. U kunt daarom ook geen rechten aan bovenstaande artikel ontlenen.
Geschreven door: advocaat Femke de Reus
Reus Advocatuur 0592- 269 881